5 верасня ў Польшчы і па ўсім свеце пройдзе акцыя «Нацыянальнае чытанне» Narodowe Czytanie. Чарговы раз да акцыі далучаецца і Польскі Інстытут у Мінску. Сёлета ў рамках “Нацыянальнага чытання” прагучыць перліна польскага рамантызму – драма Юльюша Славацкага “Баладына”.
“Баладына” была завершана ў снежні 1834 года, а выдадзена праз пяць гадоў у Парыжы. Драма паўстала ў эміграцыі падчас дыскусій пра прычыны нядаўняга разгрому лістападаўскага паўстання і дэбатаў аб агульнай гісторыі і будучым лёсе народа.
Паэт злучыў у творы рэалізм і фантастыку, засяродзіўшыся на аналізе характараў і ўчынкаў герояў. Расказаная на фоне казачных падзей гісторыя пра дзвюх сясцёр – Баладыну і Аліну – стала вельмі папулярнай. Яна аказала вялікі ўплыў на нацыянальную культуру, а відовішчныя тэатральныя пастаноўкі натхнялі і захаплялі цэлыя пакаленні.
Сёстры Баладына і Аліна жывуць з маці ў беднай хаце ў лесе. Гаплана, каралева возера Гопла, закаханая ў Грабца – каханка Баладыны. З-за сваёй рэўнасці яна ўмешваецца ў чалавечыя справы і блытае лёсы герояў. Аднойчы служка Гапланы Скерка прыводзіць у лясную хату багатага каралевіча Кіркора.
Гаплана спадзяецца, што Кіркор закахаецца ў Баладыну – і тады Грабец застанецца ёй. Аднак воляю Скеркі каралевіч закахаўся ў абедзвюх сясцёр адразу. Каб вырашыць, чыім мужам стане Кіркор, дзяўчаты спаборнічаюць у зборы малін. Кіркор стане мужам той, якая першая назбірае поўны збан. Калі выяўляецца, што выйграла Аліна, Баладына забівае сястру. Адзіным сведкам злачынства з’яўляецца Грабец...
Прага ўлады, павольнае ператварэнне ў сапраўднага злачынцу і зацятая барацьба дабра з ліхам з’яўляюцца асноўнымі матывамі трагедыі. Мы чытаем “Баладыну” на мове арыгіналу і ў беларускім перакладзе Лявона Баршчэўскага. На жаль, эпідэміялагічная сітуацыя ўнесла свае карэктывы ў наша свята польскай літаратуры.
Нам давялося змяніць фармат мерапрыемства і значна абмежаваць колькасць удзельнікаў. Сардэчна запрашаем да прагляду адмыслова створанага паводле драмы Юльюша Славацкага “Баладына” фільма, у якім тэатралізаваныя фрагменты перамяжоўваюцца з чытаннем.
Прэм’ера фільма анлайн адбудзецца 5 верасня а 15-ай гадзіне на канале YouTube і старонцы ў Facebook (спасылка пазней будзе апублікаваная тут).
Над фільмам працавалі:
Рэжысёр: Andrei Savastei, Андрэй Саўчанка
Кампазітар: Kanstantsin Yaskou
Тутэйшы тэатр, акцёры: Іван Патапаў, Кацярына Сірыўля, Мікола Варабей, Паліна Дабравольская, Аляксей Любчанка, Яраслава Федчанка, Павел Міхаленя
Вакал: Кацярына Жынгяроўская
Касцюмы: Алеся Яфімік
Грым: Марына Марцінчык
Афіша: Вольга Савіч
Святло: Сяргей Голік
Аператар: Мікалай Мамінаў
Мантаж: Раман Раманаў
У чытанні ўзялі ўдзел супрацоўнікі Пасольства Рэспублікі Польшча ў Мінску і Польскага Інстытута, прадстаўнікі беларускага культурнага і навуковага асяроддзя, а таксама выкладчыкі польскай мовы і вучні. Праект ажыццяўляецца пад дэвізам “Літаратура без межаў” у рамках грамадскай акцыі «Нацыянальнае чытанне» («Narodowe Czytanie»), якая ладзіцца з 2012 года і папулярызуе чытанне выдатных твораў польскай літаратуры.